HAVUZLAR HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
Havuzlarla İlgili Bilinmesi Gerekenler Havuzlarla İlgili Bilinmesi Gerekenler * Havuz suyu nerelerden temin edilir? Havuz suyu; belediye şebeke sularından (arıtılmış ve klorlanmış olarak)
kuyulardan, gölleraşlar. Bu sebeple yapısı bozulan suyu ilk halinde tutabilmek ve bakterileri engellemek için kimyasal ürünlere ihtiyaç vardır. * Havuz suyuna sadece kimyasallar vermek yeterli midir? Hayır, çünkü kimyasallar sadece pH ayarlamaya, bakteri öldürmeye, kirleri çökertmeye, suyu parlatmaya, yosunları engellemeye çalışır. Oysaki sudaki toz, pislik ve deri artıklarının havuzdan uzaklaştırılması ve her gün bir miktar taze su alarak suyun bayatlamaması sağlamak gerekir. * Havuz suyu nasıl arıtılır? Havuz suyu havuz tabanına konan bir emiş borusu ve buna bağlı bir emiş pompası yardımı ile dipten emilir ve bu su bir kuvars kumu filtresinden geçirilerek içindeki kirler yakalanır ve tekrar havuza tabandan yollanır. Bu sistemin adı "devir daim" sistemidir. * Dolu olan bir havuzun taşması nasıl sağlanır? Ağzına kadar dolu olan bir havuza bir başka su deposunun içindeki su (rezerv = denge deposu) pompa yoluyla basılırsa zaten dolu olan havuz taşacaktır. İşte bu taşan su da tekrar denge deposuna geri dökülür ve bu sayede su kaybı olmaz. Bu sistem de devir daimin bir parçasıdır. * Yani dolu havuzun içindeki ve dibindeki kirleri arıtmak için havuz dibinden emmek (dip emiş), üstündeki kirleri taşırmak için denge deposu gerekir öyle mi? Evet. * Arıtma filtresi nasıl çalışır? Arıtma filtresinin en çok kullanılanı ve en doğrusu kuvars kumu filtresidir. Bu filtre pompanın havuzdan emdiği suyu içinden geçirirken sudaki tüm toz, toprak ve diğer parçaları yakalar. Dolayısıyla havuza berrak su gönderir. * Peki bu filtre tıkanır mı? Filtre´nin sık sık tıkanmaması için siklonik ön filitrasyon sistemleri ve otomatik süpürgeler veya havuz robotları kullanılabilir. * Filtre tıkanınca ne yapmak gerekir? Filtreyi ters yıkama ve durulamaya almak ve tuttuğu pislikleri kusturarak kanalizasyona göndermek gerekir. * Filtreyi ters yıkama ve durulamaya almazsak ne olur? Filtre pislikten tıkanır ve artık yeni gelecek kirleri tutmadan havuza geri gönderir. Havuz kirlenmeye ve bulanmaya başlar. * Filtreye ne kadar süre ters yıkama ve durulama yaptırmak gerekir? Her gün 7 dakika ters yıkama ve 3 dakika durulama yapılan filtre temizlenmiş olur. *Peki suyun arıtımını anladık. Klor ve pH düşürücü asidi ne diye kullanıyoruz? Havuz suyu çevre ve insanla sürekli kirletilir ve fiziksel olarak arıtma filtresi ile temizlenir, ama kimyasal ve biyolojik dengesi bozulan su suyu sadece kimyasallarla düzene koyabiliriz. Kloru bakteri ve virüs üreyipte insanı hasta etmesin diye havuz suyuna ilave ederiz.PH düşürücü asidi ise, havuz suyuna giren insan sürekli göze görünmeyen ter attığı ve suyun pH´ini hep yükselttiği için havuza veririz. * PH düşürücü asit kullanmazsak ne olur? 0 zaman pH 8,5 civarlarına çıkacak ve gözün kendi pH´ı 7,5 olduğu için sürekli gözler kızaracaktır, ayrıca yüksek pH derecesinde klor da tam gücünü ortaya koyamacak ve klor sarfı çok olacaktır. * Havuz suyunda klorun ve pH´in değerleri nedir? 1 ton içme suyunda en az 0,3 gr aktif klor olacağına göre havuz standartlarında bu değer en az 2 katı olmalıdır. Yani 1 ton havuz suyunda 0,6 gr aktif klor olmalıdır. Aktifin anlamı virüslerle savaşan klordur. Ama biz hiç riske girmemek için 1 ton suda 1 gr aktif klor olmasını hep tercih etmeliyiz ki aniden kalabalık bastırdığından klor sıfıra inemesin. PH ise suyun asidik veya bazik karakterli olup olmadığını bize gösterir. 7 rakamı nötr´dür. Yani ne asidik ne de bazik ama havuz suyunu 7,27,8 arasında tutmaya çalışırız, çünkü yukarıda anlattığım gibi insan gözünün pH derecesi 7,5´tir. Gözün yanmayacağı sınırlar 7,27,6 değerleridir. Ayrıca bu pH değerleri klorun mikropla savaşma gücünü arttırır. * Bir ton havuz suyunda klor değeri 0,6 gram iken mikrop kapma ihtimalimiz var mıdır? Hayır, kesinlikle yoktur. * Havuz suyunun pH´ı 7,2- 7,6 arasında iken gözümüz yanar mı? İnsanların cilt ve göz hassasiyetine göre değişse de genel olarak hayır. * Havuzculuk ile ilgili bir standart var mıdır? Evet, vardır. Türk Standartları Enstitüsü 11899 no´lu bir standart yayınlamış ve buna uyma zorunluluğu koymuştur. * Sizin yukarıda anlattıklarınız hepsi bu standartta var mıdır? Evet, hepsi orada mevcuttur. * Havuz suyunu hangi sürelerde bir değiştirmek gerekir? Aslında havuz yılda bir kez genel olarak temizlik için boşaltılır. Bunun dışında her gün havuza toplam hacmin yüzde 5-10´ u kadar taze su alındığı için su hiç bozulmadan muhafaza edilir ve doldur boşalt yapmaya gerek kalmaz. Ancak tabii bunun için iyi bir arıtma ve devir daim sistemi olmalı ve kimyasallar dozajlama (serum) makinaları ile verilmelidir. Standartlara uygun havuz yıllık genel bakım dışında bir tek yazın suyun sıcak olduğu şikâyeti olursa yönetimce karar verilerek boşaltılır. * Kimyasalları, dozaj (serum) makinası ile vermezsek ne olur? Çok kötü olur. Çünkü bu makinalar olmayınca havuza bunları üstten vermek (akşamları şoklama yapmak) gerekir. Ama bu verilen kimyasalların gücü gün boyunca azalacak ve genelde öğleden sonra insanların kalabalık olduğu vakitlerde klor suda hiç kalmayacak, bakteri üreyecek ve pH´da çok çok yükselip göz yakmaya başlayacaktır. * Peki sudaki klor ve pH´ı nasıl ölçeriz? Küçük tabletli veya sıvılı tip test aleti ile renklenme derecesine göre ölçeriz. Bunu havuzdaki görevli günde 3 kez yapıp kimyasal dozaj pompalarını ona göre çalıştırırsa mükemmel bir havuz olur. Ölçüm yapılmayan ve akşamdan akşama kimyasal dökülen havuz ise bomba gibidir. İşte en tehlikelisi de budur. * Peki klorlar kaç tiptir? 3 tiptir. Katı (toz veya granül) klor, sıvı klor, gaz klor. * Hangisi en iyisidir? Hangisini kullanalım? Gaz klor, bu sistemi bir kaç şekilde uygulayabilirsiniz. Bunlardan en mantıklısı tuz klorinatör sistemidir. * Katkılı ve katkısız toz klor ne demektir? Katkılı klorun içinde klor güneş ışığından çabuk ve boşa uçuk gitmesin diye bir katkı vardır. Katkısızın içinde bu yoktur. Katkılı klor güneşe 56 saat dayanırsa, katkısız klor 23 saat dayanır. * Ama sonuçta katkılı klor da katkısız klor da uçar değil mi? Evet, birisi çabuk birisi geç uçar ama 2 tip klorda uçacaktır. * Peki katkılı klor uçtuğuna göre içindeki katkı ne olur? İşte o uçmaz. Suda birikir, tehlikesi de budur. * Peki ne yapmalıyız? Hem katkı hem de katkısız kloru dönüşümlü kullanmalıyız. * Katkı neden tehlikelidir? Çünkü katkı maddesi klor gibi uçamadığı için suda öyle bir birikir ki insan sağlığı limiti olan 1 ton havuz suyunda 80 gr´ı geçer. Bu da göz yanması, kulak şikâyetleri, cilt tahrişleri yapar. * O zaman 10 günün sonunda katkısız klorla havuz işletmek lazım değil mi? Evet. * Peki 10 günden sonra hep katkısız klor mu kullanacağız? Hayır. 10 günden sonra 45 gün katkısız klor kullanacağız ve her gün zaten ters yıkama ve durulama yapıp havuza yüzde 510 taze su alacağımız için bu katkı miktarı istenilen seviyelere geri düşecektir. İşte bu da test kit ile takip edilmeli ve buna göre tekrar katkı klora dönülmelidir. * Bu katkının kimyasal bir adı var mıdır? Evet. Adı CYN. ACID´tır. * Test kitinin adı nedir? CYN. ACID test kitidir. * O zaman katkılı klor kullanan her havuzun bu CYN. ACID´i kontrol altında tutması gerekir. Doğru mu? Evet, hem de titizlikle. Bu kontrol sırasında CYN. ACID standart değerlerini geçmişse hemen katkısız toz veya sm klor sodyum hipoklorite geçilmelidir. * Peki sadece katkısız klor kullansak? O zamanda çok miktarda klor tüketirsiniz. Çünkü katkısız klor da güneşten çok çabuk uçar. Gerek işçilik ve gerekse kimyasal sarf maliyetleriniz artar, * Çöktürücü kimyasalı nedir? Niye kullanırız? Çöktürücü; suda filtre tarafından yakalanamayacak kadar küçük parçacıkları çöktürmek maksadıyla kullanılan bir üründür. Bu çöktürme işini haftada 1 kez kendimiz suya bu kimyasalı vererek yaparız ve dibe çöken bu çok küçük tozları dipten süpürürüz. Bunu kullanmanın bir diğer yolu da dozaj pompası ile bu kimyasal suya basmak ve filtrede topak topak edip yakalamaktır. Bu sayede süpürge işi de azalır. * Yosun önleyici nedir? Niye kullanırız? Çöktürme işini yapınca çöken bazı tozları süpürge alamaz ise dipte özellikle derzlerde yosun ürer. İşte bu da mantar üremesini beraberinde getirir. Tehlikeli olan yosunun kendisi değil, üzerinde üreten mantardır ve mantar çok çeşitli hastalıklar taşır. Bu sebeple yosun önleyici kullanırız. * Toz klorlar Türkiye´de üretilmekte midir? Hayır. Avrupa, Amerika, Çin ve Japonya´da üretilir. * Peki birçok marka toz klor var. Onlar? Onların hepsi bu toz klorları yurtdışındaki fabrikalardan alıp paketleyip satarlar. Hiçbirisinin kendi üretimi yoktur. * Peki pH düşürücü. Çöktürücü, yosun önleyici? Onlarda benzer şekilde Türkiye´ deki büyük fabrikalardan hammadde olarak alınır, etiketlenip satılır. * Türkiye´ de klor hiç üretilmez mi? Üretilir. Türkiye´ de 2 adet sıvı klor sodyum hipoklorit üreten fabrika vardır. (Akdim ve koruma tarım A.Ş.) . Tüm bayiiler bunlardan alır, satar, * Havuzda en önemli faktörler nelerdir? İyi bir havuzcu, ters yıkama + durulama + taze su, kimyasal takip, iyi bir arıtma sistemi, kimyasal ürünlerin uygun şekilde ve miktarda kullanımı. * Son olarak; doğru bir arıtma ve devir daim sistemi olmayan Havuz suyuna en kaliteli kimyasalları kullansak sonuç alır mıyız? Kesinlikle hayır. Kaynak:SRS Teknoloji